Obrona przed komornikiem cz.1
21 Marca, 2018r.
Przepisy obowiązującego prawa nadają szereg kompetencji oraz narzędzi, którymi może się posłużyć komornik przy czynnościach egzekucyjnych. Możemy tu wymienić przykładowo środki przymusu, tj. zajęcie nieruchomości, zajęcie rachunku bankowego czy wynagrodzenia o pracę. Może zdarzyć się również tak, iż do takiego zajęcia dojdzie w sposób wadliwy czy nawet bezprawny. Jak się przed takimi czynnościami bronić?
Jednym z podstawowych środków obrony przed czynnościami komornika jest skarga. Jest to środek, który przysługuje stronom, bądź osobom, których prawa zostały naruszone lub zagrożone . Skargę można składać zarówno na działania ( konkretne działanie- np. zajęcie wynagrodzenia) jak i zaniechania organu egzekucyjnego, kiedy komornik nie podejmuje czynności, które na danym etapie postępowania winien podjąć z urzędu i które są niezbędne do prawidłowego przeprowadzenia egzekucji.
Zatem, jeżeli w toku postępowania egzekucyjnego pojawią się wątpliwości, co do zasadności podejmowanych działań przez organ egzekucyjny bądź też zaniechań, tj. np. komornik sądowy zaniechał doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, czy też nie zawiadomił stron o terminie i miejscu licytacji, mamy możliwość, w myśl art. 767 § 1 k.p.c., złożenia skargi do sądu rejonowego przy którym działa komornik.
W tym miejscu wspomnieć należy, iż mocodawca nałożył na nas termin, w jakim skarga powinna zostać złożona. Dyspozycja art. 767 § 4. k.p.c. wprost wskazuje, iż wnosi się ją w terminie tygodniowym od dnia dokonania czynności, gdy strona lub osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, była przy czynności obecna lub była o jej terminie zawiadomiona; w innych przypadkach – termin do wystąpienia ze skargą na czynność komornika sądowego rozpoczyna bieg, w przypadku doręczenia stronie zawiadomienia o jej dokonaniu, od jego doręczenia, a w braku zawiadomienia – od dnia powzięcia wiadomości przez skarżącego o dokonanej czynności.
Skarga na czynności komornika sądowego jest środkiem o charakterze formalnym, która powinna czynić zadość wymaganiom pisma procesowego oraz określać zaskarżoną czynność lub czynność, której zaniechano, jak również wniosek o zmianę, uchylenie lub dokonanie czynności wraz z uzasadnieniem, w myśl art. 767 § 1 k.p.c. Brak któregokolwiek z powyższych punktów skutkować będzie nierozpatrzeniem wniesionej skargi przez Sąd, po bezskutecznym wezwaniu do uzupełnienia tychże braków. Należy więc pamiętać, by oznaczyć sąd, do którego pismo jest kierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, podać sygnaturę akt komorniczych (sygnatura najczęściej zaczyna się od liter Km ), oznaczyć rodzaj pisma („Skarga na czynność komornika sądowego”), zawrzeć osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności, zawrzeć podpis pod treścią pisma i wymienić załączniki (art. 126 k.p.c.). Jeżeli jest to pierwsze pismo w sprawie, należy również podać adres stron, numery PESEL bądź NIP czy KRS, jeżeli stroną jest podmiot wpisany do właściwego rejestru. Ważną kwestią jest również obowiązek załączenia do skargi jej odpisów, tj. po jednym egzemplarzu dla każdego z uczestników oraz jeden egzemplarz dla komornika- np. 1 dla wierzyciela, 1 dla sądu i 1 dla komornika.
Kolejną formalnością, o której trzeba pamiętać przy wnoszeniu skargi jest jej odpłatność. Opłata stała wynosi 100 zł, a dowód jej uiszczenia należy dołączyć do pisma procesowego. Jednakże, jeżeli sytuacja majątkowa nie pozwala na uiszczenie takiej sumy, należy do skargi, zamiast dowodu uiszczenia opłaty złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów, w którym wykażemy brak posiadania dostatecznych środków na pokrycie tej opłaty.
Skargę na czynność komornika, jak już wyżej wskazano, wnosimy do sądu rejonowego przy którym działa komornik, jednakże- o czym należy pamiętać- za pośrednictwem tego komornika sądowego. Co to oznacza? Oznacza to, że skargę na czynności komornika składamy czy też wysyłamy za pośrednictwem poczty bezpośrednio do komornika, którego czynności bądź zaniechania zaskarżamy, który po jej otrzymaniu sporządza własną odpowiedź i przekazuje skargę wraz z aktami do Sądu.
Jeżeli jednak, z jakichkolwiek przyczyn skarga zawierała braki formalne, które skutkowały odrzuceniem przez Sąd środka zaskarżenia, to wskazać należy, iż Sąd potraktuje pismo jako swoiste zawiadomienie o wadliwości postępowania egzekucyjnego. Jeżeli po merytorycznym rozpoznaniu skargi Sąd dopatrzy się uchybień, w myśl art. 759 § 2. k.p.c. , może on z urzędu wydawać komornikowi zarządzenia zmierzające do zapewnienia należytego wykonania egzekucji oraz usuwać spostrzeżone uchybienia. Przytoczyć należy orzeczenie Sądu Najwyższego, który wskazał, iż „z treści art. 7673 KPC należy więc wysnuć wniosek, że jeżeli skarga podlegałaby odrzuceniu, ale zawiera – co sąd stwierdza (verbum legis: uznaje) – elementy stanowiące podłoże i postawę do podjęcia czynności przewidzianych w art. 759 § 2 KPC, to tracąc swą bezpośrednią funkcję jurysdykcyjną, a więc środka zaskarżenia, zachowuje moc środka inicjującego czynności w ramach nadzoru judykacyjnego. W opisanej sytuacji skarga na czynności komornika, pozbawiona – na skutek nieusuniętych lub nieusuwalnych wad – cech środka zaskarżenia unormowanego w art. 767 KPC, podlega konwersji; przekształca się w środek o charakterze pozajurysdykcyjnym, stając się – ze skutkiem wstecznym, od chwili wniesienia – skierowanym przez stronę bezpośrednio do sądu zawiadomieniem o uzasadnionej potrzebie wydania komornikowi odpowiednich zarządzeń (por. także art. 3 ust. 2 pkt 4 z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji)” (wyrok SN z 23 maja 2012 r., sygn. akt III CZP 11/12).
Podsumowując, skarga na czynności komornika umożliwia zarówno dłużnikowi, wierzycielowi, jak i osobom, których prawa zostały naruszone lub zagrożone kontrolę organu egzekucyjnego w przedmiocie legalności podejmowanych przez niego działań egzekucyjnych. W piśmie możemy wskazywać na wszelkie nadużycia i nieprawidłowości, których dopuścił się komornik i domagać się zaniechania czynności już wykonanych.
