Przekształcenie spółek handlowych.

16 Kwietnia, 2018r.

Pojęcie „przekształcenia” oznacza zmianę charakteru, struktury, formy czegoś czy też zmiany statusu prawnego. Istotą przekształcenia spółki prawa handlowego jest właśnie zmiana jej formy prawnej. Często spowodowane jest to szybkim rozwojem przedsiębiorstwa

Zgodnie z treścią art. 551. § 1 Kodeksu spółek handlowych, Spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową, a więc w spółkę przekształconą. Wyjątek stanowi § 4 przytoczonego artykułu, który mówi, że nie może być przekształcana spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.

Od czego więc należy zacząć, chcąc przekształcić swą spółkę? W pierwszej kolejności, zarząd spółki przekształcanej bądź wszyscy wspólnicy prowadzący sprawy tej spółki powinni sporządzić plan jej przekształcenia. Ważne, że jego forma pisemna jest zastrzeżona pod rygorem nieważności, a w spółce jednoosobowej plan przekształcenia winien być sporządzony w formie aktu notarialnego.

We wspomnianym powyżej planie przekształcenia powinno się zawrzeć co najmniej wartość bilansową majątku spółki przekształcanej na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia oraz określić wartość udziałów albo akcji wspólników zgodnie ze sprawozdaniem finansowym, sporządzonym dla celów przekształcenia na dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia, przy zastosowaniu takich samych metod i w takim samym układzie, jak ostatnie roczne sprawozdanie finansowe. Do takiego plany, zgodnie z wymogami określonymi w art. 558. § 2 ksh, należy dołączyć ponadto:

1) projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki,
2) projekt umowy albo statutu spółki przekształconej,
3) wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) spółki przekształcanej,
4) sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia , przy zastosowaniu takich samych metod i w takim samym układzie, jak ostatnie roczne sprawozdanie finansowe.

Tak sporządzony plan musi zostać poddany badaniu przez biegłego rewidenta w zakresie swej poprawności i rzetelności. Biegłego wyznacza sąd rejestrowy właściwy według siedziby spółki na wniosek spółki przekształcanej. Po wyznaczeniu, wyznaczony biegły w terminie wyznaczonym, ale nie dłuższym niż 2 miesiące, sporządza na piśmie opinię i składa ją wraz z planem przekształcenia sądowi rejestrowemu oraz spółce przekształcanej.

Po wydaniu opinii przez biegłego, w następnej kolejności zarząd bądź wszyscy wspólnicy muszą podjąć uchwałę o przekształceniu spółki oraz powołać członków organów spółki przekształconej albo określić wspólników prowadzących sprawy tej spółki i reprezentujących ją. Zgodnie z dyspozycją art. 560. § 1 k.s.h. Spółka zawiadamia wspólników o zamiarze powzięcia uchwały o przekształceniu spółki dwukrotnie, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie i nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem powzięcia tej uchwały, czyniąc to w sposób przewidziany dla zawiadamiania wspólników spółki przekształcanej.

Uchwała o przekształceniu spółki powinna zawierać przede wszystkim typ spółki, w który zostaje przekształcona, wysokość kapitału zakładowego, w przypadku przekształcenia w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością bądź spółkę akcyjną, wysokość kwoty przeznaczonej na wypłaty dla wspólników nieuczestniczących w spółce przekształconej, która nie może przekraczać 10% wartości bilansowej majątku spółki, zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczącym współce przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane, nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej, w przypadku przekształcenia współkę kapitałową, albo nazwiska i imiona wspólników prowadzących sprawy spółki i mających reprezentować spółkę przekształconą, w przypadku przekształcenia w spółkę osobową, jak również zgodę na brzmienie umowy albo statutu spółki przekształconej, o czym mowa w art. 563 k.s.h. Konieczne jest również zawarcie umowy albo podpisanie statutu spółki przekształconej.

Spełnienie powyższych przesłanek prowadzi już wyłącznie do dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształcanej. Skutek przekształcenia następuje właśnie z chwilą dokonania wpisu. Spółka przekształcana traci swą dotychczasową formę prawną i z dniem przekształcenia funkcjonuje już w nowej formie jako spółka innego typu.

Z chwilą dokonania wpisu spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej, a spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 lutego 2006 r. zaznaczył, że „przekształcenie spółki handlowej nie prowadzi do sukcesji, lecz stanowi przypadek kontynuacji, co oznacza, że nie ma poprzednika i następcy prawnego, istnieje natomiast ta sama spółka w zmienionej formie prawnej. W konsekwencji treść stosunków prawnych łączących spółkę z podmiotami trzecimi nie ulega zmianie” (wyrok SN z 3 dnia lutego 2006 r., I CK 361/05) Przytoczyć również należy orzeczenie Sądu Najwyższego, który wskazał, że „Tożsamość podmiotowa spółek oznacza, że spółka przekształcona nie wstępuje w prawa i obowiązki o charakterze cywilnoprawnym przysługujące spółce przekształcanej, lecz z dniem przekształcenia spółce przekształconej przysługują wszelkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej (art. 553 § 1 k.s.h.). Innymi słowy, mimo przeprowadzonego przekształcenia nadal w odniesieniu do tych praw i obowiązków chodzi o tę samą spółkę. Wyrażona w art. 553 § 1 k.s.h. zasada kontynuacji obejmuje zarówno prawa i obowiązki prywatnoprawne (art. 553 § 1 k.s.h.), jak i publicznoprawne (art. 553 § 2 k.s.h.). Jej działaniem objęta jest także sfera personalna, bowiem wspólnicy spółki przekształcanej, uczestniczący w przekształceniu, stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej (art. 553 § 3 k.p.c.)” (uchwała SN z 29 listopada 2017 r., III CZP 68/17).

Należy również pamiętać, że w przypadku gdy zmiana brzmienia firmy dokonywana w związku z przekształceniem nie polega tylko na zmianie dodatkowego oznaczenia wskazującego na charakter spółki, spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy obok nowej firmy z dodaniem wyrazu „dawniej”, przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia.